Là một dạng cộng sinh giữa một loài nấm túi có tên khoa học là Cordyceps sinensis (Berk.) Sacc. với sâu non (ấu trùng) của 
một loài côn trùng thuộc chi Hepialus. Thường gặp nhất là sâu non của loài Hepialus armoricanus. Ngoài ra còn 40 loài khác thuộc chi Hepialus cũng có thể bị Cordyceps sinensis ký sinh. Vào mùa đông nấm bắt đầu ký sinh vào sâu non và làm chết sâu non vì ăn hết chất dinh dưỡng của chúng. Mùa hè ấm áp nấm bắt đầu mọc ra khỏi sâu như một ngọn cỏ và vươn lên khỏi mặt đất. Đầu của ngọn nấm là một thể đệm (stroma) hình trụ thuôn nhọn. Chỉ phát hiện được Đông trùng hạ thảo vào mùa hè ở một số cao nguyên cao hơn mặt biển từ 3500 đến 5000m. Đó là các vùng Tây Tạng, Tứ Xuyên, Thanh Hi, Cam Túc, Vân Nam...Hiện tại viện bảo vệ thực vật Việt Nam đã có thêm loại nấm đông trùng hạ thảo được sấy khô đóng lọ, sau khi nuôi trồng thành công nấm đông trùng hạ thảo trên gạo lứt cho ra thành phẩm thì lấy riêng phần thân nấm mọc lên phía trên để sấy khô đóng lọ.
2. Công dụng
Sách y học cổ truyền của Trung Quốc từ xa xưa đã coi Đông trùng hạ thảo là vị thuốc có tác dụng “Bổ phế ích can, bổ tinh điền tủy, chi huyết hóa đàm”, “Bổ phế ích thận, hộ dưỡng tạng phủ”, “Tư âm tráng dương, khư bệnh kiện thân”; là loại thuốc “Tư bổ dược thiện”, có thể chữa được “Bách hư bách tổn”. Mặt khác các nghiên cứu cổ truyền cũng như các thực nghiệm hiện đại đều xác định Đông trùng hạ thảo hầu như không có tác dụng phụ đối với cơ thể người và động vật. Tác dụng của Đông trùng hạ thảo để phòng chống các bệnh sau đây:
- Nâng cao năng lực chống ung thư của cơ thể
- Chống lại tác dụng xấu của các tân dược đối với thận, ví dụ đối với độc tính của Cephalosporin A.
- Bảo vệ thận trong trường hợp gặp tổn thương do thiếu máu.
- Chống lại suy thoái của thận, xúc tiến việc tái sinh và phục hồi các tế bào tiểu quản ở thận.
- Làm hạ huyết áp ở người cao huyết áp
- Chống lại hiện tượng thiếu máu ở cơ tim
- Giữ ổn định nhịp đập của tim 7
- Tăng cường tính miễn dịch không đặc hiệu
- Điều tiết tính miễn dịch đặc hiệu
- Tăng cường năng lực thực bào của các tế bào miễn dịch
- Tăng cường tác dụng của nội tiết tố tuyến thượng thận và làm trương nở các nhánh khí quản.
- Tăng cường dịch tiết trong khí quản và trừ đờm
- Làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể, hạn chế bệnh tật của tuổi già
- Chống lại tình trạng thiếu oxygen của cơ thể
- Tăng cường tác dụng lưu thông máu trong cơ thể
- Hạn chế tác hại của tia gamma đối với cơ thể
- Tăng cường tác dụng an thần, trấn tĩnh thần kinh
- Tăng cường việc điều tiết nồng độ đường trong máu
- Làm giảm cholesterol trong máu và chống xơ vữa động mạch.
- Xúc tiến tác dụng của các nội tiết tố (hormone).
- Tăng cường chức năng tiêu hóa và hấp thu các chất dinh dưỡng
- Ức chế vi sinh vật có hại, kể cả vi khuẩn lao
- Kháng viêm và tiêu viêm
- Có tác dụng cường dương và chống liệt dương
- Có tác dụng làm đẹp, chống lão hóa.
* Tác dụng của Đông trùng hạ thảo với bệnh ung thư
Chất Cordycepin trong Đông trùng hạ thảo có thể ức chế sự phân hạch của các tế bào ung thư, trì hoãn sự lây lan của các tế bào ung thư, có khả năng diệt một lượng lớn các tế bào T, các thực bào trong cơ thể. Các polysaccharides trong Đông trùng hạ thảo có thể góp phần thúc đẩy chuyển hóa hạch, tăng cường khả năng tự chống ung thư cơ thể. Đồng thời Đông trùng hạ thảo còn có tác dụng an thần, giảm đau tương đối tốt làm giảm sự khởi đầu của cơn đau ung thư. Do hiện nay vẫn chưa có thuốc chữa trị ung thư đặc hiệu và hầu hết các loại thuốc này không chỉ tốn kém mà còn có tác dụng phụ tương đối lớn, như vậy nếu so sánh, Đông trùng hạ thảo không những không có tác dụng phụ mà còn giúp cơ thể phục hồi một cách toàn diện, tăng cường chức năng miễn dịch của họ. Do đó, việc sử dụng Đông trùng hạ thảo để phòng chống ung thư và dùng các chất bổ trợ trị liệu là một lựa chọn tốt.
3. Cách dùng
- Hãm nước trà uống: Lấy Đông trùng hạ thảo 1/10 lọ, hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 10 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày (hãm khoảng 3 lần, sau ăn cả Đông trùng hạ thảo với nước).
* Dùng để hầm với các loại thịt: Thịt lợn, thịt vịt, thịt gà, thịt bò, thịt dê…
- Dùng 200g thịt thái vừa ướp gia vị hơi nhạt, Đông trùng hạ thảo 1/10 lọ, vào hấp cách thủy thời gian từ 1 – 1,5 giờ, khi thịt và nấm đã mềm đem ăn cả cái và nước, có thể chia 2 lần/ngày.
- Đông trùng hạ thảo – Gà: Đông trùng hạ thảo ¼ lọ, gà đen 1 con, làm sạch gà, moi hết phủ tạng hai thứ đem hầm cách thủy trong 1 giờ - 1 giờ 30 phút, ăn cả nước và cái.
- Hầm với sườn lợn: Đông trùng hạ thảo ¼ lọ, nhân sâm, kỳ tử, Đương quy (mỗi thứ 12g) và 0,5kg sườn, cùng gia vị hầm nhừ ăn trong ngày.
- Hầm với thịt dê: Đông trùng hạ thảo ¼ lọ, 200 – 300 gram thịt dê, 15 gram Hoài sơn, 10 gram Câu kỳ tử, 4 lát gừng tươi, 4 quả Chà là, cùng gia vị vừa đủ.
- Tần với vịt: Một con vịt đực, Đông trùng hạ thảo 1/2 lọ, mấy lát gừng tươi, hạt tiêu và gia vị vừa đủ.
* Nấu cháo: Đông trùng hạ thảo 1/10 lọ hầm với lượng gạo vừa đủ nấu thành cháo để ăn.
4. Bảo quản
Bảo quản ngăn mát tủ lạnh, khi mở nắp dùng trong 6 tháng.
5. Địa chỉ mua đông trùng hạ thảo uy tín trong cả nước:
*) Để tác dụng của đông trùng hạ thảo đạt được là cao nhất thì việc chọn địa chỉ mua đông trùng hạ thảo chất lượng uy tín là hết sức quan trọng. Bởi tác dụng đông trùng hạ thảo chỉ tốt khi nó là hàng thật. Bên dưới là địa chỉ cửa hàng của viện Bảo Vệ Thực Vật Việt Nam chuyên cung cấp các sản phẩm đông trùng hạ thảo chính hãng đã được kiểm duyệt từ bộ y tế và có sự hướng dẫn của chuyên viên khi sử dụng. Bạn có thể tìm mua đông trùng hạ thảo viện Bảo Vệ Thực Vật Việt Nam tại:
+ Địa chỉ phân phối bán hàng của Viện Bảo Vệ Thực Vật: 162 Đường Nguyễn Văn Cừ, Phường Lê Lợi, Thành phố Bắc Giang.
+ Kho sản xuất: Bộ môn côn trùng, viện Bảo Vệ Thực Vật, Phường Đức Thắng, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội.
+ Điện thoại: 0988824868